Прадметы інтэр’еру

чырвоны кут

Самым важным у хаце заўсёды быў чырвоны кут (покуць), які служыў як бы хатнім алтаром. У ім вісела ікона, упрыгожаная ручнікамі. У гэтым месцы здзяйсняліся рытуальныя дзеянні абрадаў каляндарнага і жыццёвага цыклу.


акноВокны беларускай хаты выходзяць у двор і на вуліцу, а адна сцяна абавязкова глухая, каб захоўваць цяпло ў доме і не зазіраць у суседні двор, а потым не пляткарыць на вольным часе.


печ

Каля печы - качарга, вілкі, рыдлёўка, на якой саджалі хлеб у печ. У час навальніцы хлебную лапату выстаўлялі на вуліцу - яна абараняла хату ад пажару. Пад печчу ў халодныя зімы трымалі курэй. Старыя любілі спаць на печы.


калыскаАсаблівае месца для нованароджанага. Самыя маленькія адпачывалі ў калысцы, падвешанай да столі. Для зручнасці калыхання да калыскі мацавалі вяроўку (можна было калыхаць нагой або на адлегласці). Такую калыску было зручна браць ў поле: бацькі працуюць, а малое спіць спакойна ў цяньку.

 

бабін кутБыў у хаце "бабін кут". Там ніколі не спалі. Віселі ў гэтым кутку палічкі з посудам, стаяла лаўка, акно выглядвала абавязкова на двор.


столСтол звычайна засцілалі вышытым абрусам. Гэта абавязковы атрыбут традыцыйнай сямейнай і каляндарнай абраднасці беларусаў (уваходзіў у пасаг нявесты, ім накрывалі стол на Каляды, Вялікдзень і інш. святы).


ложакУ народным жыллі ложак набыў пашырэнне з  XIX  ст., замяніў сабой у інтэр’еры хаты. Спінкі ложкаў звычайна змацоўвалі бакавінамі, на якія клалі дашчаны насціл, на яго сяннік і пасцель.


касцюмСамабытнасць беларускага касцюма вызначае асаблівая распрацоўка дэталяў. Мастацкі вобраз касцюма ўскладнялі абавязковыя арнаментальныя ўпрыгажэнні на рукавах, вароты, фартуху, галаўныя ўборы. Беларускі строй адрозніваецца багаццем тэхнік афармлення. Гэта і вышыўка, і узорнае ткацтва, і карункі, і аплікацыя. Тканіны ствараліся з воўны, канопляў, крапівы і з лёну.

Мужчынскі касцюм звычайна складаўся з кашулі, вышытай па каўняры і нізе, штаноў, камізэлькі, ноговіцы (пасавая адзенне). Ноговіцы (порткі) у Беларусі называліся штаны. Іх шылі з аднатоннага або пестрядевого ільнянога палатна, з зрэбнай або полусуконной тканіны, зімовыя - з цёмнага сукна (суконники). Ноговіцы былі воротніковую на поясе, які зашпіляўся на калодачкі або гузік, і безворотниковые на вяровачцы. Калашыны ўнізе спадалі свабодна або абгортваюць анучамі і аборы лапцей. Кашулю насілі па-над ноговіцы і падпяразвалі. У канцы XIX стагоддзя палатняныя ноговіцы сталі ніжняй бялізнай. У XX на змену ноговіцы прыйшлі фабрычныя вырабы.

назад